Stawianie sobie celów – marzenia stają się rzeczywistością

O ile większość z nas ma swoje marzenia, to zdecydowana mniejszość wyznacza sobie cele. Nabiera to znaczenia zwłaszcza wtedy, kiedy pojawiają się trudności, które wymagają uruchomienia dodatkowych nakładów energii i wysiłku. Bo właściwie jaki cel ma stawianie sobie celów?

Przede wszystkim ukierunkowują one nasze działanie i motywują do niego. Poza tym, stawianie sobie celów oraz ich realizowanie potrafi być emocjonującym i satysfakcjonującym doświadczeniem.

Zarządzanie celami

Na podstawie wyznaczonych celów planujemy swoje kolejne działania. Co oznacza, że będziemy musieli odróżnić sprawy najważniejsze (które są nieliczne) od tych najmniej istotnych (których zazwyczaj jest wiele).

Codzienne życie wymaga bowiem podejmowania wielu różnych aktywności.Zwykle nie jesteśmy w stanie sprostać wszystkiemu w równie dobrym stopniu. Co więcej, wiele spraw w ciągu dnia jest nieszczególnie istotnych z punktu widzenia wyznaczonych celów, ale trzeba je wykonać (np. sprzątanie, zakupy).

3 typy celów

W zależności od perspektywy czasowej cele dzielimy na strategiczne (powyżej 5 lat), długoterminowe (od 2 do 5 lat), średnioterminowe (od 3 miesięcy do 1 roku) oraz krótkoterminowe (do 3 miesięcy).

Nie każdego dnia czy tygodnia będziemy robić rzeczy, które bezpośrednio przybliżą nas do upragnionego celu. Nie znaczy to wcale, że tracimy szanse na osiągnięcie sukcesu.

Wyjaśnia to reguła PARETO, która zakłada, że 20% nakładów (np. czasu i wysiłku) potrafi przynosić nawet 80% efektów (realizowania celów). Dlatego warto wykształcić w sobie nawyk myślenia o podejmowanych działaniach właśnie z punktu widzenia wytyczonego celu.

Stawianie sobie celów jako strategia

Czasami zaledwie parę aktywności w ciągu np. tygodnia zakwalifikowalibyśmy do tej grupy (np. chodzenie na kurs języka angielskiego, jeżeli chcemy wyjechać na wymianę do innego kraju).

Można nad tym zapanować zadając sobie regularnie pytania: które podejmowane zadania najbardziej przybliżają mnie do upragnionego celu? Które z podejmowanych działań jest najważniejsze z punktu widzenia upragnionego celu? Jakie działania mogą mnie przybliżyć do upragnionego celu?

Jakie cechy powinien mieć cel?

Dobrze wytyczone i sformułowane cele spełniają kryteria anglojęzycznego akronimu S.M.A.R.T (ang. Specific, Measurable, Attainable, Realistic, Time-bound), co oznacza, że cel powinien być dookreślony, mierzalny i osiągalny ^[1]w literaturze dotyczącej S.M.A.R.T. występuje również jako Achievable, ale także Acceptable/Accurate akceptowalny, trafny, realistyczny i określony w czasie.

Cel musi jasno definiować co i jak chcemy osiągnąć. Dobrze jest przy tym wyznaczyć jakiś wskaźnik, który pozwoli nam na bieżąco sprawdzać, na których etapach realizacji celu się znajdujemy, a ostatecznie, czy udało się go osiągnąć (np. poziom wiedzy i umiejętności).

Cel daje się policzyć

Uzmysłowienie sobie, ile do tej pory udało się zrobić może okazać się bardzo pomocne w podtrzymaniu motywacji wówczas, kiedy pojawią się trudności i zwątpienie, a także w podejmowaniu adekwatnych do sytuacji działań. Jednocześnie cel powinien być realny z punktu widzenia własnych możliwości.

Jeżeli zupełnie nie uwzględnimy swoich ograniczeń (np. zdolności, umiejętności) już na starcie szykujemy sobie rozczarowania, przysłowiowe pot i łzy. Ale z drugiej strony cel, aby był mobilizujący nie może być zbyt łatwy do osiągnięcia. Wówczas szybko stracić na swojej atrakcyjności.

Stawianie sobie celów wiąże się z terminowością

Nieodłączną częścią celu jest ulokowanie go w czasie, co oznacza, że wyznaczamy sobie termin jego zrealizowania.

Dotyczy to zwłaszcza celów strategicznych, długoterminowych i średnioterminowych. Określone warunki brzegowe wzmacniają motywację i ułatwiają planowanie swoich działań, a tym samym organizację czasu. Wyznaczając cel powinniśmy go jak najbardziej skonkretyzować.

Marzenie np. o byciu bogatym jest w tym kontekście mało mierzalne, bo dla każdego może to znaczyć coś innego. Natomiast cel o założeniu i rozwinięciu w ciągu określnego czasu własnego biznesu, który będzie przynosił rocznie określone zyski już takim będzie. Precyzując swoje cele tak naprawdę będziemy wiedzieli do czego dążymy.

Tym, co bez wątpienia wymusza jasne i precyzje zdefiniowanie celu zgonie z zasadą S.M.A.R.T., jest zapisanie go sobie, np. Do końca przyszłego roku zdam egzamin FCE. Do końca roku odłożę 1000 złotych na rower.

Cel i co dalej?

Styawianie sobie celów to oczywiście bardzo dobry początek. Naprawdę atrakcyjny cel zwykle wymaga czasu, nakładów pracy, wytrwałości i wysiłku. Dobrze jest zacząć swoją przygodę ze stawianiem celów stosując metodę małych kroków.

Postawienie sobie na początek celu obejmującego krótszą perspektywę czasową, np. miesiąc będzie zdecydowanie bardziej mobilizujące aniżeli ambitny cel długoterminowy.
Jest wówczas duża szansa na to, że wprawa w zarządzaniu swoimi mniejszymi celami pozwoli nam nabyć doświadczenia i odwagi do wyznaczania kolejnych – tych większych.