Jeżeli mielibyśmy wyobrazić sobie młodą osobę, która sięga po narkotyki, prawdopodobnie większość z nas częściej pomyślałaby o chłopaku niż o dziewczynie. Do niedawna skojarzenie to znajdowało potwierdzenie w badaniach – chłopcy zdecydowanie częściej używali środków psychoaktywnych. Jednak dziewczyny sięgające po narkotyki to coraz częstsze zjawisko.
Na przestrzeni ostatnich lat dysproporcja między używaniem narkotyków przez młode osoby obu płci wyraźnie zmalała.
Coraz więcej dziewczyn sięga po narkotyki
Ilość dziewcząt przyznających się do eksperymentowania z narkotykami na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat wzrosła niemal czterokrotnie.
W 1995 roku przynajmniej raz w życiu po marihuanę lub haszysz sięgnęło 6,5% dziewcząt w wieku 15-16 lat. W kolejnych latach liczebność tej grupy dynamicznie rosła – i choć w 2007 roku było to jeszcze 10,8% dziewcząt, to w 2015 było ich już dwukrotnie więcej – 20,6%.
W przypadku amfetaminy na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat ponad dwukrotnie wzrosła liczba młodych dziewcząt, które spróbowały jej chociaż raz w życiu (z 2,9% w 1995 roku do 5,3% w 2015 roku).
Wśród dziewcząt w porównaniu z chłopcami bardziej rozpowszechnione jest sięganie po leki uspokajające, pobudzające i nasenne. W 2015 roku blisko co piąta 15-16 – latka sięgnęła po nie przynajmniej raz w życiu. Dziewczęta częściej aniżeli chłopcy łączą również alkohol z tabletkami.
Konsekwencje zdrowotne używania specyficzne dla dziewcząt
Dziewczyny sięgające po narkotyki są bardziej niż chłopcy narażone na negatywne konsekwencje dla zdrowia i życia.
Podatność na uzależnienia
Są bardziej podatne na uzależnienie nawet wtedy, gdy danej substancji używają z taką samą częstotliwością co chłopcy. Wynika to z różnic anatomicznych i fizjologicznych w budowie i funkcjonowania organizmów obu płci.
Mniejsza masa kobiet, w tym mniejsza ilość płynów i wody w ciele powodują, że taka sama dawka substancji psychoaktywnej oddziałuje na kobietę w wyższym stężeniu aniżeli na mężczyznę.
W efekcie organizmowi trudniej jest bronić się przed jej szkodliwymi następstwami.
Problemy hormonalne
Badania wskazują również na rolę kobiecych hormonów, które czynią ją bardziej podatną na uzależnienia. Odpowiedzialny jest za to zwłaszcza estrogen. Jego wyższy poziom dyktowany przebiegiem etapów cyklu menstruacyjnego wpływa na gospodarkę dopaminy w układzie nagrody i wzmacnia pozytywne odczucia podczas zażywania środków psychoaktywnych i leków.
Te uwarunkowania biologiczne sprawiają również, że kobietom trudniej jest wytrzymać okres abstynencji i radzić sobie ze skutkami odstawienia substancji.
Częstsze przedawkowania
Szczególnie niebezpieczne mogą okazać się eksperymenty z narkotykami dla dziewcząt wchodzących w okres dorastania (10-13 lat). Na tym etapie są one bowiem skłonne częściej sięgać po większe ilości narkotyków aniżeli ich starsze koleżanki, przez co narażają się nie tylko na ryzyko szybkiego uzależnienia, ale i na wypadki czy nadużycia ze strony innych osób (np. niechciany kontakt seksualny).
Łatwo sobie wyobrazić, że z racji wieku i niewielkiego doświadczenia daleko trudniej jest im brać pod uwagę konsekwencje swoich działań i uwzględnić ryzyko, które wiąże się z używaniem substancji.
Dlaczego dziewczyny sięgające po narkotyki robią to coraz częściej
Zdaniem badaczy tym, co ma wpływ na zwiększenie natężenia używania substancji psychoaktywnych przez dziewczęta, jest stopniowe zacieranie się różnic pomiędzy obiema płciami w obszarze społecznego funkcjonowania.
Dziewczyny coraz częściej angażują się w zachowania, które wcześniej były domeną chłopców.
Nie dotyczy to wyłącznie używania substancji psychoaktywnych. Biorą one również coraz częściej udział w bójkach czy działaniach przestępczych.
Nie bez znaczenia na dokonywane wybory młodych dziewcząt pozostaje wszechobecna presja na osiąganie sukcesu czy posiadanie bardzo szczupłej sylwetki.
Niestabilne poczucie własnej wartości, szukanie akceptacji w grupie za wszelką cenę, trudności w stawianiu granic mogą utrudniać skuteczną ochronę przed negatywnymi i destrukcyjnymi wpływami, np. naciskiem grupy.
➥ Poznaj więcej faktów o narkotykach
‣ Zobacz leksykon od A do Z
‣ Informator Poradni narkotykowej on-line
➥ Szukasz pomocy lub wsparcia?
‣ zajrzyj do anonimowej poradni internetowej
‣ skorzystaj z młodzieżowego telefonu zaufania
Źródła:
CASA Finds Differences in Why Girls vs. Boys Use Cigarettes, Alcohol and Other Drugs, http://www.drugfree.org/news-service/casa-finds-differences-in-why-girls-vs-boys-use-cigarettes-alcohol-and-other-drugs/ dostęp: 25.11.2016
Młodzi piją i biorą narkotyki? Tak, ale robili to zawsze. Niepokojąca zmiana: dziewczyny równają do chłopców, http://wyborcza.pl/7,75398,20976296,mlodzi-pija-i-biora-narkotyki-tak-ale-robili-to-zawsze-niepokojaca.html dostęp: 25.11.2016
Sierosławski J. (2015) Używanie alkoholu i narkotyków przez młodzież szkolną. Raport z ogólnopolskich badań zrealizowanych w 2015 r. Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa http://www.cinn.gov.pl/portal?id=166545 – dostęp: 25.11.2016.
Wilcox C., Brizendine L., (2006) For women only: Hormones may prevent addiction relapse, Current Psychiatry, 5(8), http://www.mdedge.com/currentpsychiatry/article/62295/women-only-hormones-may-prevent-addiction-relapse – dostęp: 26.11.2016.