Pojawienie się trudnych sytuacji czy kryzysów w życiu nigdy nie należy do spraw łatwych. Przy tym nie ma jednego przepisu na radzenie sobie z nimi, który gwarantuje sukces każdemu w każdej sytuacji. Nie oznacza to jednak, że nie istnieją sposoby na kryzys – nawet ten poważny.
Gdy w Twoim życiu pojawi się kryzysowa sytuacja, warto wiedzieć, że nie jesteś jedyną osobą na świecie, której się to zdarza. Takie sytuacje są częścią życia. No i – choć w danej chwili trudno w to uwierzyć – kryzysy mijają.
Jakie znamy sposoby na kryzys?
Istnieją różne sposoby na kryzys, dzięki którym wykaraskasz się z trudności – choć niekoniecznie od razu. Przede wszystkim, należy pamiętać, że zamiatanie kłopotów pod dywan, czyli odcinanie się od nich, nigdy nie jest dobrym rozwiązaniem. Może je tylko odsunąć w czasie i spowodować, że wybuchną ze zwielokrotnioną siłą.
Zaakceptowanie pojawiających się emocji
Są one naturalną reakcją organizmu na pojawiające się sytuacje. Z ewolucyjnego punktu widzenia emocje pojawiają się, aby skłonić nas do najbardziej optymalnych reakcji na wydarzenia, zapewniając tym samym adaptację do zmieniających się warunków i przetrwanie. Odczuwanie złości mobilizuje siły do działania i np. obrony swojego terytorium (z dzisiejszego punktu widzenia – swoich granic fizycznych i psychologicznych).
Lęk z kolei skłania do wycofania się i uniknięcia niebezpieczeństwa. Współcześnie większość z nas nie musi wprawdzie codziennie walczyć o przetrwanie w dosłownym tego słowa znaczeniu, ale pojawiające się w naszym życiu sytuacje nadal odbieramy na kontinuum „sprzyjające – zagrażające” naszemu dobru.
Dużo jednocześnie zależy od tego, jak to, co się dzieje wokół nas, sami interpretujemy.
To samo wydarzenie może uruchamiać u różnych osób inne emocje. Nawet jeżeli są one zbliżone, to inne może być ich natężenie i wpływ na zachowanie. Niektóre osoby umiarkowany lęk może np. paraliżować, a innych pobudzać do działania. Dlatego ważne jest również to, jakie my sami postrzegamy i przeżywamy dane zdarzenia. Jedno jest natomiast pewne: emocje mijają.
Do przemyślenia:
Przypomnij sobie, kiedy ostatnio czułe(a)ś złość czy smutek. Co wtedy się z Tobą działo? Jakie pojawiały się w Tobie myśli? Jak reagowało Twoje ciało? Jak długo trwał ten stan? Czy następnego dnia, po dwóch, trzech dniach czułe(a)ś tę emocję w takim samym natężeniu? A jak wygląda to teraz? Z upływem czasu siła naszych emocji ulega zmianie.
Sięganie po wsparcie
Czasami rozmowy z przyjaciółmi mogą okazać się niewystarczające. Dobrze jest wówczas skorzystać z pomocy osoby dorosłej w swoim najbliższym otoczeniu. Być może potrzebne będzie również profesjonalne wsparcie psychologa, psychoterapeuty lub psychiatry.
Niekiedy kontakt ze specjalistą traktujemy jako niepotrzebne zawracanie głowy, a co gorsze – jako powód do wstydu. Obawiamy się, że korzystając z pomocy specjalisty zostaniemy źle ocenieni, jako np. osoby słabe czy nieradzące sobie.
Tymczasem, każdy z nas może zetknąć się z sytuacją, w której przyda się wsparcie. Nie ma w tym niczego zawstydzającego, a tym bardziej – nienormalnego.
Specjalista nie jest przy tym osobą, która za nas rozwiąże problemy, ale pomoże nam spojrzeć na nie z innej perspektywy i rozeznać się w tym, co się z nami dzieje. Lepsze zrozumienie sytuacji i siebie jest pierwszym krokiem do przezwyciężenia trudności.
Do przemyślenia:
Co być zrobił(a), gdyby kogoś bliskiego niemiłosiernie bolał ząb albo nie mógł z powodu stanu zdrowia wstać z łóżka? Będziesz czekać aż ból i cierpienie przejdą samoistnie czy spróbujesz skontaktować tę osobę z lekarzem? Z samopoczuciem psychicznym jest podobnie. Czasami wymaga pomocy specjalisty.
Zmiana perspektywy
Rozmowy z drugą osobą nie tylko przynoszą ulgę, zmniejszając natężenie emocji, ale również pomagają spojrzeć na to, co się dzieje z innego punktu widzenia.
Trudne sytuacje czy kryzysy mają to do siebie, że pochłaniają nas, nasze myśli i emocje. Nic dziwnego. Nasz mózg przestawia się na tryb awaryjny i chcąc zaoszczędzić jak najwięcej energii, zawęża pole uwagi.
To trochę jakbyśmy znaleźli się w tunelu, w którym jest tylko jedna droga. To sprawia, że jest nam bardzo trudno racjonalnie analizować to, co się dzieje i dostrzegać różne możliwości czy rozwiązania. Dzięki spojrzeniu z boku zyskujemy drugi oddech, a kryzysowa sytuacja staje się wyzwaniem a nie drogą bez wyjścia.
Poszukiwanie rozwiązania
Działania lub planowanie swoich kolejnych kroków zmierzające do tego, aby zmienić swoją sytuację pomagają w odzyskiwaniu wpływu na swoje życie. Jeżeli czujemy się w danym momencie pozbawieni poczucia wpływu, dobrze jest przypomnieć sobie sytuacje, w których wcześniej udało nam się poradzić sobie i znaleźć satysfakcjonujące rozwiązanie.
Czas
Sposoby na kryzys już znamy, ale trzeba jeszcze pamniętać o jednym: pewne sprawy, aby ulec zmianie wymagają czasu.
Mimo że w danym momencie dana sytuacja wydaje się nie do wytrzymania i pragnęlibyśmy, aby już się skończyła, może się okazać, że trzeba poczekać, aż nasze działania przyniosą efekt, a towarzyszące jej emocje miną.
Do przemyślenia
Przypomnij sobie wydarzenie z dzieciństwa, które sprawiło Ci wówczas przykrość. Mógł to być upadek, który nawet kosztował złamanie i wizytę w szpitalu lub stłuczenie, które wymagało tylko interwencji opiekuna. Czy nadal tak samo je przeżywasz? Towarzyszą Ci te same emocje? Myślisz o nich codziennie? Podobnie jest z innymi doświadczeniami. Z perspektywy czasu nasze odczucia i myśli w związku z różnymi sytuacjami zmieniają się.
Higiena ciała i umysłu
Sport, zainteresowania czy pasje dostarczają pozytywnych emocji i przynoszą odprężenie. W trudnych sytuacjach, choć być może jest to ostatnia rzecz, o której myślimy, warto o to zadbać. Podobnie jak o sen i zdrowe odżywanie.
Pod wpływem napięcia, stresu i zmęczenia trudno jest myśleć i podejmować decyzje. Co więcej, narażamy się na kolejne przykre sytuacje: wypadki wynikające z nieuwagi, konflikty z ważnymi dla siebie osobami, gubienie rzeczy itd.
➥ Szukasz pomocy lub wsparcia?
‣ skorzystaj z młodzieżowego telefonu zaufania 116111
‣ zasięgnij anonimowej porady e-mail lub porozmawiaj na czacie
‣ Pobierz ulotkę z telefonami dla osób poszukujących wsparcia
‣ Wyszukiwarka placówek pomocowych
