Rówieśnicze relacje interpersonalne Przywykliśmy do rozumienia przez niezależność pewnej wygody. Na przykład jako niezależności od rodziców, kiedy przestajemy z nimi mieszkać i nie wpływają już na nasze decyzje. Często za słowem „niezależność” od razu pada „finansowa”, bo bez stałego źródła dochodu możliwość podejmowania różnych decyzji jest mocno ograniczona.
Nie podlega dyskusji, że tak pojmowana autonomia jest ważna, ale można spojrzeć na to zagadnienie też z innej strony – jak na wygodę, którą zdobywamy dzięki własnym staraniom i chęciom, a nie pieniądzom czy „wolności” danej nam przez kogoś.
Niezależność w myśleniu
Wszystko zaczyna się w głowie. Myśl to nasza podstawa do jakiegokolwiek świadomego działania. Nie pojawi się w próżni, dlatego nasze myśli najpierw kształtuje wychowanie, kultura i środowisko szkolne, do którego zostajemy „wrzuceni”. Żeby poszerzać horyzonty, warto szukać nowych koncepcji i tematów.
Różnorodność daje więcej wiedzy
Umiejętność krytycznego myślenia zdobywamy między innymi poprzez poznanie różnych perspektyw i poszerzanie wiedzy. Jeśli nie chcemy ślepo wierzyć we wszystko, co słyszymy, to musimy mieć z czym skonfrontować te informacje, a czasem móc zajrzeć do źródła.
Źródła wiedzy są różne i nie wszystkie dostępne w równym stopniu dla każdego – dlatego np. warto nauczyć się angielskiego, bo mnóstwo treści jest tworzonych w tym języku i nie będziemy zdani na tłumaczenia.
Zdolność skupienia ułatwia poznawanie
W naszej kulturze dominuje przekaz wizualny, czyli telewizja i portale społecznościowe, na których królują zdjęcia i filmiki. Ponieważ jesteśmy do nich przyzwyczajeni, łatwo jest nam „konsumować” takie treści i szybko je przyswajać.
Gorzej jest z długimi tekstami bez obrazów.Utrzymanie skupienia przez długi czas na samym tekście sprawia wielu osobom problemy, bo ciągle mamy wokół siebie różne rozpraszacze, przede wszystkim oczywiście telefon. Nawykowo przerywamy różne czynności i sprawdzamy „co tam się dzieje”.
Samodzielne uczenie
Może nam się wydawać, że skoro informacje płyną do nas z różnych źródeł (tj. obserwowanych kont na Facebooku, Instagramie, TikToku itd.) i sami je wybraliśmy, to otrzymujemy złożony i w miarę obiektywny obraz świata.
Niestety nie jest tak prosto – sam nasz mózg pracuje w taki sposób, żeby szukać schematów i potwierdzać te teorie, w które już wierzymy.
Dodatkowo na każdym portalu działają algorytmy podsuwające nam rzeczy podobne do tych, które już polubiliśmy – a więc krąg się zamyka. Warto obserwować tych twórców, którzy swoje treści opierają na badaniach naukowych czy obszernej wiedzy w jakimś zakresie, ale także samodzielnie sięgać po książki popularnonaukowe.
Czasem można też spróbować wysłuchać osoby, z którą na pierwszy rzut oka nie mamy nic wspólnego, żeby faktycznie poznać jej punkt widzenia.
Niezależność emocjonalna
Osoba potrafiąca myśleć krytycznie dopuszcza możliwość, że emocje nie podpowiadają jej zawsze najlepszego wyjaśnienia lub rozwiązania sytuacji. Umiejętność racjonalnej oceny zachowania innych osób, jak i swojego własnego, przyczynia się także do emocjonalnej niezależności – potrafimy zdystansować się od intensywnych uczuć i spojrzeć na jakieś zdarzenie w nowy sposób.
Samopoznanie daje opanowanie
Poznanie i zrozumienie swoich emocji pozwala także zachować spokój w niekomfortowych czy nerwowych sytuacjach, nie pozwolić by każde zjawisko zewnętrzne wpływało na nasz nastrój i samopoczucie. Niezależność emocjonalna oznacza, że nasze poczucie własnej wartości nie zależy bezpośrednio od opinii innych ludzi na nasz temat.
Akceptujemy siebie takimi jakimi jesteśmy, świadomi własnych wad oraz zalet i nie szukamy potwierdzenia w oczach innych osób. Taka postawa jest osiągalna tylko dzięki ogromnej pracy włożonej we własny rozwój i nie jest czymś, co raz zdobyte, zostaje z nami na całe życie.
Jak się kontrolować
Żeby mieć kontrolę nad swoimi emocjami i przemyśleniami, stale musimy nad nimi pracować. A czasem też pogodzić się z tym, że tę kontrolę częściowo na chwilę stracimy i nie mieć do siebie wielkich pretensji.
Samodzielność, czyli niezależność dzięki umiejętnościom
Często zdarza się, że nawet nie próbujemy czegoś zrobić, bo jest dla nas nowe i wolimy zlecić to specjaliście lub poprosić o pomoc. Warto jednak pamiętać o ogromnym dostępie do wiedzy jaki daje Internet i miliony tutoriali czy instrukcji, które można obejrzeć zupełnie za darmo.
Wiele zadań jest stosunkowo prostych, jeśli podejdziemy do nich poważnie – zarówno prac bardziej fizycznych, jak i intelektualnych.
Dziewczyny często przyzwyczajane są do tego, że prace fizyczne, majsterkowanie czy naprawy wykonują mężczyźni, a chłopaki nie są zachęcani do czynności uznawanych za bardziej kobiece. Tylko potem jest trochę głupio, jak dorosły mężczyzna nie umie zrobić sobie prania, a kobieta wymienić żarówki.
Więc czemu by nie spróbować wszystkiego?
Samodzielne zrobiony remont, nauka tworzenia stron internetowych, spróbowanie nieznanego sportu, ugotowanie dziwnej potrawy, a czasem wbicie jednego gwoździa – wszystko może sprawić satysfakcję i budować poczucie niezależności.
Pamiętajcie tylko, żeby nie wkładać zalanego telefonu do miski z ryżem!
Marta Jarosiewicz