Kolorowe wstążki w kształcie odwróconej litery V – jak victory – w XX wieku stały się symbolami wspierania osób zmagających się na co dzień z różnymi trudnościami i chorobami.
Czerwona wstążka była jednym z pierwszych użytych w tym celu symboli w latach 80. Wówczas w ten właśnie sposób zaczęto zwracać uwagę na zagrożenie jakim jest wirus HIV i wyrażać solidarność z chorymi na AIDS.
Mimo wielu starań podejmowanych przez badaczy, wirus HIV, jak i AIDS – czyli choroba, którą wywołuje – nadal nie są możliwe do całkowitego wyleczenia. Choć z HIV można wiele lat żyć, dzięki opracowaniu skutecznych leków antyretrowirusowych (ARV).
Czerwona wstążka do dziś przypomina nam o tym, że zwycięstwo nad wirusem nie jest jeszcze całkowite, a ryzyko zakażenia może wrócić w każdej chwili – i dotyczy każdego z nas.
Wirus HIV, choroba – AIDS
HIV to skrót, którego używa się na oznaczenie ludzkiego wirusa upośledzenia odporności. Wirus ten atakuje i – w efekcie – zaburza działanie systemu odpornościowego. System ten ma za zadanie ochronę organizmu przed infekcjami i chorobami.
Wirus HIV działa wewnątrz ludzkich komórek. Osłabia funkcjonowanie systemu odpornościowego (immunologicznego) i może doprowadzić do jego całkowitego zniszczenia. W konsekwencji człowiek zakażony wirusem zaczyna coraz częściej chorować na różnego rodzaju choroby – i nie ma jak się pzed jimi bronić.
Jeżeli przez wiele lat nie bada się i nie wie, że jest jego nosicielem, a co za tym idzie – nie przyjmuje odpowiednich leków – z czasem wirus HIV może wywołać w jego organizmie nieuleczalną chorobę: AIDS.
Zespół nabytego upośledzenia odporności
System odpornościowy człowieka chorującego na AIDS nie działa i nie jest w stanie obronić organizmu przez wszechobecnymi wirusami i bakteriami. Dzięki szerokiemu dostępowi do testów wykrywających obecność HIV w organizmie oraz podejmowaniu odpowiedniego leczenia obecnie coraz mniej osób choruje na AIDS.
Choć wiedza na temat wirusa HIV jest dziś bardzo szeroka, nadal istnieje wiele mitów na jego temat, które sprzyjają wykluczaniu, dyskryminacji i uprzedzeniom do osób żyjących z HIV/AIDS, przyczyniając się do przeżywania przez nich wielu trudnych i bolesnych sytuacji.
Nieznane wywołuje lęk
Niektórzy stronią od kontaktu z osobami żyjącymi z HIV/AIDS w obawie przed zakażeniem.
Tymczasem wirusem HIV można zakazić się wyłącznie wtedy, gdy płyny ustrojowe zawierające wirus HIV (takie jak: krew, ślina z krwią, wymiociny z krwią, sperma, wydzielina z żeńskich narządów płciowych, mleko z piersi matki) przedostaną się do organizmu drugiej osoby przez uszkodzoną skórę lub błony śluzowe.
Dotyk nie groźny
Nie zakazisz się zatem HIV bawiąc się, ucząc, przebywając w tym samym pomieszczeniu czy siedząc przy tym samym stole z osobą zakażoną.
Śmiało możesz korzystać ze wspólnej zastawy stołowej, gotować w tych samych garnkach, myć się w tej samej łazience i korzystać z tej samej toalety (pamiętaj przy tym, aby używać tylko własnej szczoteczki do zębów czy maszynki do golenia).
Możesz również bez ryzyka dotykać osoby zakażonej HIV, trzymać ją za rękę, przytulać czy całować. Zwyczajne pocałunki również są bezpieczne, ponieważ poprzez samą ślinę nie dochodzi do zakażenia wirusem.
Trzymajmy się faktów
Zakażenie wirusem HIV przez kichnięcie czy ukąszenie komara to kolejne mity, które działają na ludzką wyobraźnię i lęki, a nie mają jednocześnie związku z prawdą.
Przerwanie ciągłości skóry, które następuje w trakcie ukąszenia komara, nie wpływa na rozprzestrzenianie się wirusa. W ciele komara ulega on bowiem degradacji. W związku z tym HIV nie ma sposobności do namnożenia się.
Ponadto, skomplikowana budowa aparatu gębowego komara uniemożliwia przedostanie się wirusa do krwi człowieka. Narząd kłująco-ssący komara składa się z kilku części (m.in. pary żuwaczek i szczęk służących do przekłuwania skóry).
W głównej części narządu biegną dwa równoległe kanały. Jednym z nich komar wprowadza ślinę do organizmu człowieka, drugim natomiast pobiera krew. W związku z tym, wirus nie ma możliwości przedostania się do śliny owada wprowadzanej w trakcie ukąszenia.
Wirusem HIV można zakazić się tylko na trzy sposoby
- Podczas ciąży, porodu lub karmienia piersią – dotyczy płodu, niemowląt i małych dzieci, których matka żyje z HIV/AIDS.
- Poprzez kontakt z krwią osoby zakażonej HIV – dotyczy osoby w każdym wieku, która np. zostanie ukłuta zanieczyszczonym sprzętem do wykonywania tatuażu.
- Podczaskontaktów seksualnych oralnych, analnych i waginalnych z osobą zakażoną HIV – dotyczy szczególnie osób odbywających stosunki seksualne bez prezerwatywy.
Masz obawy? Czas ma znaczenie!
Zdarzają się sytuacje, w których narażamy się, albo w wyniku działania innych ludzi – jesteśmy narażeni na ryzyko zakażenia HIV.
Wiele osób w takich sytuacjach z powodu braku świadomości potencjalnego ryzyka lub z powodu przeżywania silnego niepokoju nie sięga po pomoc wtedy, kiedy jest ona najbardziej potrzebna.
Zakażenia można uniknąć przez 48h
Zakażenia wirusem HIV można bowiem uniknąć, o ile w odpowiednim czasie otrzyma się leki antyretrowirusowe. Jeżeli otrzymasz odpowiednie leki w ciągu 48 godzin od ryzykownego zdarzenia, masz duże szanse na życie bez HIV.
Jeżeli zaistniało ryzyko zakażenia HIV w Twoim przypadku, jak najszybciej zgłoś się do szpitala zakaźnego, świadczącego leczenie osobom z HIV.
Listę szpitali znajdziesz na stronie Krajowego Centrum ds. AIDS.
Czytaj też: Część 2. artykułu